Soğan üreticisi zorda, ürünler çöpe gidecek
Çorum Ziraat Odası Başkanı Mehmet Sayan, üreticilerin ve stokçuların elinde aşırı derecede soğan stoku olduğunu söyledi.
Basın toplantısı düzenleyerek soğan üreticilerinin sorunlarını dile getiren Sayan, bir ay içerisinde eldeki soğanların tüketilmemesi durumunda soğanların çöpe atılacağını kaydetti.
Toplantıda; Çorum Ziraat Odası Başkan Yardımcısı Hayati Serbes, Çorum Ziraat Odası Yönetim Kurulu Üyesi Arap Köse, Mecitözü Ziraat Odası Başkanı Satılmış Köse, Sungurlu Ziraat Odası Başkanı Ramazan Kelepircioğlu, Boğazkale Ziraat Odası Başkanı Ahmet Meteoğlu, Laçin Ziraat Odası Başkanı Duran Çardaklı da hazır bulundu.
“ÇİFTÇİMİZ SEZONUN BAŞINDA SOĞAN SATIŞINDAN ZARAR ETTİ”
Kendisinin de üretici ve çiftçi olduğunu, bunun içinde sıkıntıları bizzat yaşadığını ifade eden Sayan, “Üretimimizin ilk sezonunda üretici çalıştırdığı elemanlarının parasını ve gübre parasını ödemek için maliyeti 650 kuruş olan soğanı 430 kuruştan başlayarak en son 550 kuruştan satmak zorunda kalmıştır. Yani çiftçimiz soğan satışında zarar etmiştir” dedi.
Çiftçilerin mağdur olduğuna vurgu yapan Sayan, Tarım Bakanı, milletvekili ve siyasetçilerden bu mağduriyetlerinin giderilmesini istedi.
“ZİRAAT ODASI OLARAK BİZLER ÜZERİMİZE DÜŞENİ YAPIYORUZ”
Çiftçilere sahip çıkılmasını isteyen Sayan, “Bizler Ziraat Odası olarak, ilçe başkanlarımız ile birlikte çiftçilerin mağduriyetlerinin giderilmesi konusunda her türlü girişimde bulunuyoruz. Her türlü sıkıntılarımızı genel merkeze gidip anlatıyoruz. Bunun yanında milletvekillerimize ve siyasilerimize dosyalar halinde bu sıkıntılarımızı iletiyoruz. İnşallah çiftçilerimize sahip çıkarlar” diye konuştu.
“SOĞANLARIN OFİSLER YOLUYLA ÜRETİCİDEN ALINMASINI İSTİYORUZ”
Çiftçinin mağdur olmaması için Tarım Kredi Kooperatifleri veya ofisler aracılığı ile soğanların alınmasını isteyen Sayan, “Bizim 430 kuruşa soğan sattığımızda ofisler yolu ile bin liraya soğanımız alınmış olsa idi hem çiftçimiz mağdur olmayacak, hem de bu stok işleri olmayacaktı. Şu anda hem stokçuların elinde, hem de çiftçilerimizin elinde aşırı derecede stok var. Çorum genelinde 90 bin ton civarında çiftçilerimizin elinde soğanı var. Burada ihracatın ön izin belgesi ile verildiği dolayı soğanlar alıcının elinde kaldı. Satışlar şu an durmuştur, çiftçilerimiz mağdurdur” şeklinde konuştu.
Ticaret Bakanlığı tarafından “İhracı Yasak Ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin 96/31 Nolu Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair 2020/1 Nolu Tebliğ”in 7 Ocak 2020 tarih, 31001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini hatırlatan Sayan, İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ ekinde yer alan İhracı Ön İzne Bağlı Mallar Listesine kuru soğan ile patates eklendiğini söyledi.
Hindistan’da olumsuz hava koşullarının kuru soğan arzında daralmaya yol açtığını kaydeden Sayan, “Bu durumun üzerine Hindistan ülkemizden kuru soğan ithalat etme kararı almıştır. Hindistan’ın ülkemizden kuru soğan alımı sonrasında Kasım ayında 63 kuruş olan üretici fiyatı Aralık ayında 1 lira 40 kuruş olmuştur. Markette ise Kasım ayında 1 lira 86 kuruş olan kuru soğan fiyatı 2 lira 65 kuruşa çıkmıştır. İç piyasada arzda bir sorun yaşanmaması ve bu durumun fiyatlara yansımaması için İhracı Ön İzne Bağlı Mallar Listesine kuru soğan eklenmiştir” dedi.
“SOĞAN İHRACAATI AZALDI”
Alınan bu kararla birlikte piyasada kuru soğan fiyatları gerilediğine dikkat çeken Sayan, “İhracat yapan firmalar ön izin belgesini almada sorun yaşamaktadır. İhracatın azalması ile birlikte iç piyasada da fiyatlar gerilemiştir” diye konuştu.
2018 yılında 1 milyon 930 bin 695 bin ton olan kuru soğan üretiminin 2019 yılında yüzde 13,95 artışla 2 milyon 200 bin tona çıktığını açıklayan Sayan, “Artan üretim ile birlikte üreticilerimiz alınan ön izin belgesi kararı ile pazarlama sorunu yaşamaktadır. Geçmiş yıllarda tüccar bu aylarda üreticiden soğan almaya devam ederken, bu yıl elindeki ürününü satmaya çalışmakta, bu nedenle çoğu kuru soğan üretim bölgesinde üreticiden ürün almamaktadır. Ön izin kararı yayınlanmadan önce 1 lira 70 kuruş olan üretici fiyatı kararın ardından 1 lira 10 kuruşa kadar gerilemiştir. Çoğu üretici bu fiyata da alıcı bulamamaktadır” şeklinde konuştu.
“ALINAN KARARLAR ÜRETİCİYİ ZOR DURUMA SOKTU”
Hindistan’ın ülkemizden kuru soğan alımı sonrasında kuru soğan fiyatlarının biraz toparladığını belirten Sayan, “Üreticinin yüzü biraz gülmüşken kısa bir zaman sonra alınan bu karar sonucu üretici ürününü pazarlama sıkıntısı ile karşı karşıya kalmıştır. Sorunun kalıcı olarak çözümlenebilmesi için üretimde ve üretici fiyatlarında istikrarın sağlanması gerekmektedir” dedi.
“ANİ KARARLAR ALINMASINDAN KAÇINILMALI”
Kuru soğan üretiminde istikrarın korunması için ani kararlar alınmamasını isteyen Sayan, “2020 yılı kuru soğan hasadı Mayıs ayı itibariyle başlayacaktır. Yeni sezon kuru soğan hasadına 3 ay kalmasına rağmen halen üretici geçtiğimiz yılın ürününü pazarlamakta sorun yaşamaktadır. Elde kalan ürünün değerinde pazarlanabilmesi ve üreticilerin mağduriyetlerinin önlenmesi için de kuru soğan ihracatı ön izne bağlı ürünler listesinden bir an önce çıkarılmalıdır” diye konuştu.
Piyasaların üretici üzerinden dengelenmeye çalışılmasının üreticiyi mağdur ettiğini belirten Sayan, “Bu nedenle kalıcı politikalar belirlenmelidir. Politikalar çerçevesinde kuru soğan üreticilerinin üretime devam etmeleri için üretim planlaması yapılmalı; çiftçi nerede ne kadar ürün yetiştireceğini bilmeli, üretim Türkiye’nin ihtiyaçlarına göre belirlenmeli, ihracat imkanları artırılmalı, üreticilerimizin üzerindeki girdi yükü hafifletilmelidir” şeklinde açıklamalarda bulundu.
“BİR AY SONRA ÇÖPE ATILACAK”
Sayan, bir ay içerisinde eldeki soğanların tüketilmemesi durumunda soğanların çöpe atılacağını kaydetti.
Türkiye’deki soğan üretiminden de bahseden Sayan, “Soğan üretimi 2019 yılında Türkiye geneli yıllık üretimimiz 2.5 milyon ton, Türkiye geneli yıllık tüketiminin 2 milyon ton, kişi başı yıllık tüketimi 22,4 kg, aylık Türkiye tüketiminin ise 165.000 tondur. Bu ilimizde ise; Çorum Merkez 30 bin ton, Alaca’da 40 bin ton, Mecitözü’nde ise bu miktar 20 bin tondur” şeklinde açıklamalarda bulundu.
